Έσεξ, Ρόμπερτ Ντέβερο, κόμης του-

(Robert Devereux Essex, 1566 – 1601). Άγγλος στρατηγός. Σπούδασε στο πανεπιστήμιο του Καντέρμπουρι και εμφανίστηκε στην αγγλική αυλή το 1584, όπου διακρίθηκε για την ομορφιά του και το πνεύμα του. Με την εύνοια της βασίλισσας Ελισάβετ κατετάγη στη βασιλική φρουρά και το 1585 διακρίθηκε στη μάχη του Ζούτφεν σε εκστρατεία στην Ολλανδία. Η βασίλισσα τού παραχώρησε πολλά αξιώματα αλλά, επειδή ήταν σε προχωρημένη ηλικία και ο Έ. νεότατος, του δημιουργούσε συχνές σκηνές ζηλοτυπίας. Το 1589 πήγε στην Πορτογαλία για να πάρει μέρος στην απόπειρα για την επαναφορά στον θρόνο του βασιλιά Αντωνίου. Η βασίλισσα, όταν πληροφορήθηκε το γεγονός, τον ανακάλεσε στο Λονδίνο. Το 1590, ο Έ. παντρεύτηκε κρυφά από την Ελισάβετ τη χήρα του Φίλιππου, τη Σίντνεϊ. Όταν η βασίλισσα το πληροφορήθηκε, απομάκρυνε την κόμισσα από το Λονδίνο. Παρά τη στάση της αυτή, ο Έ. παρέμεινε στο άμεσο περιβάλλον της και της έσωσε μάλιστα τη ζωή, αποκαλύπτοντας συνωμοσία που στρεφόταν εναντίον της. Το 1596 πήρε μέρος στην εκστρατεία κατά της Ισπανίας, στην οποία αιχμαλωτίστηκε ο ισπανικός στόλος. Το 1598, όμως, διαφώνησε με την Ελισάβετ για τον διορισμό του κυβερνήτη της Ιρλανδίας και, έπειτα από ράπισμα της βασίλισσας, ο δεσμός του μαζί της ουσιαστικά τερματίστηκε, παρά τον διορισμό του ως διοικητή της επαναστατημένης Ιρλανδίας. Ο Έ. υπέγραψε ανακωχή με τους επαναστάτες και γύρισε στο Λονδίνο, αλλά η βασίλισσα διέταξε τη σύλληψή του. Στη δίκη που επακολούθησε καταδικάστηκε σε ειρκτή και απώλεια όλων των αξιωμάτων του. Το 1601 οργάνωσε ανταρσία για να εκδικηθεί την Ελισάβετ, η οποία όμως δεν πέτυχε. Καταδικάστηκε τότε σε θάνατο, αλλά η βασίλισσα ανέβαλε την εκτέλεση της ποινής του, με την ελπίδα πως θα της ζητούσε χάρη. Ο Έ., ωστόσο, παρέμεινε άκαμπτος και τελικά αποκεφαλίστηκε. Η πολυτάραχη ζωή του Έ. έχει εμπνεύσει πολλούς συγγραφείς, κυρίως στη Γαλλία και στην Αγγλία.